کامبوجا ، نوشیدنی ناشناخته و حکم مصرف آن

از بیش از دو هزار سال پیش، مردم سراسر جهان از نوشیدنی یا چای کامبوجا استفاده کرده‌اند. این نوشیدنی خواص زیادی برای سلامتی دارد اما با این حال چندان شناخته‌شده نیست و احتمالاً تاکنون حتی اسم آن نیز به گوشتان نخورده بود.

نبض ما– کامبوجا یک نوشیدنی هزارساله‌ی بومی چین است. این نوشیدنی از همزیستی نوعی باکتری با نوعی گل سنگ تولید می‌شوند که به قارچ کامبوجا معروف است.

کامبوجا چیست؟

به گفته‌ی آقای سید حسن غیبی، مدیر بازرگانی یکی از شرکت‌های تولیدکننده‌ی نوشیدنی کامبوجا در ارومیه، این نوشیدنی از همزیستی نوعی باکتری با نوعی گل سنگ تولید می‌شوند که به قارچ کامبوجا معروف است. در واقع ترکیبات اصلی نوشیدنی کامبوجا عبارت است از همین قارچ کامبوجا، آب جوش و مقدار کمی شکر. ظاهراً این نوشیدنی طعم ترش و شیرین و گازداری دارد و به راحتی همه را مجذوب طعم خود می‌کند. به گفته‌ی آقای غیبی روند تولید این نوشیدنی زمان‌بر است و به همین دلیل تولید آن به صورت محدود صورت می‌گیرد. ظاهراً در دهه‌ی شصت تولید و مصرف این نوشیدنی در ایران رایج بوده است و بعد از آن سال‌ها به دلیل جنگ و عوامل دیگر تولید و مصرف این نوشیدنی کمرنگ تر شده است.

خواص کامبوجا

به عقیده‌ی بسیاری از متخصصین حوزه‌ی تغذیه، نوشیدنی کامبوجا یک نوشیدنی تخمیر شده‌ی زنده محسوب می‌شود. کامبوجا یک نوشیدنی غیرپاستوریزه است و به همین دلیل هم میکروارگانیسم‌های زنده‌ی زیادی در آن وجود دارند. این نوشیدنی سرشار از آنزیم‌های مختلف، پولیفنول ها، پروبیوتیک‌ها و اسیدها (آنتی‌بیوتیک‌ها، ویتامین‌های گروه B، اسیدهای آمینه، اسیدمالیک، اسیدلاکتیک، بوتیریک و غیره) است که خواص مختلفی داشته و فواید زیادی به بدن می‌رسانند.

در زیر به برخی از خواص آن اشاره می شود

• شما را از خستگی زودرس می‌رهاند.
• سیستم ایمنی بدنتان را تقویت می‌کند.
• به سم زدایی از بدن و پاکسازی آن کمک می‌کند.
• باعث بهبود گوارش و متعادل شدن فلور روده می‌شود.
• استرس را از جانتان دور می‌سازد.
• وضعیت پوستتان را بهتر می‌کند.
• از ابتلا به برخی از سرطان‌ها مانند سرطان معده و روده پیشگیری می‌کند.
• سلامت موها را ارتقا می‌بخشد.
• کلسترول خونتان را کاهش می‌دهد.
• از بروز بیماری‌های کبدی و همچنین سنگ مثانه پیشگیری می‌کند.
• برای سلامت مفاصل مفید است.
• برای سلامت چشم‌ها و درمان آب مروارید مفید است.
• شما را از بی‌خوابی‌های شبانه نجات می‌دهد.
• برای دیابتی‌ها مفید است.

توجه داشته باشید که موارد ذکرشده جزو خواص کلی این نوشیدنی بوده است. البته باید گفت که تک‌تک این موارد به طور علمی و توسط محققان به اثبات نرسیده است. توجه داشته باشید که نه این نوشیدنی و نه هیچ نوشیدنی گیاهی دیگر برای درمان سرطان و بیماری‌های جدی موثر نخواهند بود. در نتیجه نمی‌شود از آن برای درمان بیماری‌های جدی استفاده کرد. این قبیل نوشیدنی‌ها صرفاً برای تقویت بدن و پیشگیری از ابتلا به انواع بیماری‌هاست.

کامبوجا و لاغری

کامبوجا به تنظیم متابولیسم کمک می‌کند. آزمایش این نوشیدنی روی حیوانات نشان می‌دهد که این چای با افزایش محدودیت کالری منجر به کاهش وزن می‌شود.

درست است که کامبوجا حاوی خواص متعدد و میکروارگانیسم‌های مختلفی است؛ اما با این حال یک نوشیدنی مخصوص لاغری محسوب نمی‌شود و توصیه نمی‌شود که در مصرف آن افراط شود. توجه داشته باشید که این نوشیدنی حاوی قند است. اگر نگران تناسب اندام خود هستید حواستان باشد که مصرف روزانه بیش از سه لیوان کار دستتان می‌دهد.

کامبوجا برای کبد چرب

کبد چرب در افراد چاق شایع است و به شدت با چاقی ارتباط دارد، بویژه چاقی شکمی نقش مهمی در افزایش خطر ابتلا به کبد چرب دارد. دیابت قندی، هیپرتری گلیسیریدمی (افزایشTGخون) در افراد چاق شایع است. بعلاوه کبد چرب در نیمی از مبتلایان به دیابت قندی نوع دو دیده می‌شود ممکن است  یکی از علل آن افزایش اسیدهای چرب با منشاء غذائی و متابولیسم کربو هیدرات‌ها و تبدیل آن به اسیدهای چرب باشد.

داروهای گیاهی که برای این بیماری توصیه شده است خار مریم. تخم کتان قرمز.عرق باباآدم. عرق کاسنی.عرق بید می باشد. همچنین به گفته برخی مصرف روزانه ۲ استکان تا ۲ لیوان عرق قارچ یا کامبوجا می تواند به درمان این بیماری کمک کند.

طریقه مصرف کامبوجا

کامبوجا به صورت عرق و چای مصرف می شود. برای تهیه آن در منزل توجه داشته باشید که اگر قارچ کامبوجا در اختیار داشته باشید و یا بتوانید آن را در منزل تهیه کنید تهیه‌ی نوشیدنی آن کار چندان دشواری نیست؛ اما با این حال باید بدانید که امکان دارد در روند تخمیر این نوشیدنی در منزل اشکالاتی به وجود بیاید که در این صورت خطر مصرف این نوشیدنی جدی می‌شود. چون امکان دارد که این نوشیدنی به میکروارگانیسم‌های نامناسب دیگر آلوده شود. حتی گاهی آلودگی‌هایی در این قبیل نوشیدنی‌های دست‌ساز و خانگی دیده شده است که برای سلامت خطرساز است. بهتر است از نوشیدنی‌هایی که در بیرون به فروش می‌رسد استفاده کنید. چون شیوه‌ی تولید آن‌ها کنترل شده، بهداشتی و در دمای مناسب است. اگر قصد تهیه و مصرف کامبوجا را دارید بهتر است با شرکت‌هایی تماس بگیرید که این نوشیدنی را به صورت طبیعی و اصل تولید می‌کنند.

مضرات کامبوجا

این نوشیدنی موارد منع مصرف نیز دارد. در واقع مصرف آن برای خانم‌های باردار، خانم‌های شیرده، کودکان و افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند مانند افراد سالمند توصیه نمی‌شود. در مصرف این نوشیدنی جانب احتیاط را رعایت کرده و از خواص بی‌نظیر آن بهره‌مند شوید.

برخی از کارشناسان با استناد به گزارشات دریافتی از عوارض جانبی این چای، مانند مشکلات معده، واکنش‌های آلرژیک و عدم تحقیقات کافی در مورد اثرات آن توصیه می‌کنند که این چای مصرف نشود. اما برخی دیگر بر این باورند که در صورت رعایت اعتدال در مصرف چای کومبوجا خطری برای سلامتی انسان وجود ندارد. با این حال بهتر است تا کامل شدن تحقیقات، کودکان، زنان باردار و یا افرادی که سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف است از مصرف این چای خودداری کنند.

الکل موجود در کامبوجا

فرآیند تولید این چای به این صورت است که ابتدا به دلیل استفاده از همزیستی باکتری‌ها و مخمر با شکر در طی ۱۴ روز، ویتامین‌ها، اسیدها و البته الکل اتانول تولید می‌شود. الکل حاصل طبیعی این تخمیر است، در واقع بسیاری از غذاهای تخمیری و حتی آبمیوه‌ها با توجه به فرآیند تولید خود مقدار کمی الکل دارند. اما اگر آماده‌سازی، ذخیره و مصرف چای کومبوجا به درستی انجام شود، محصول نهایی کومبوجا نباید بیش از ۰٫۵ درصد الکل داشته باشد.

سازمانهای بهداشتی ایالات متحده، پس از بررسی مقدار الکل در این چای، به تولیدکنندگان کومبوجا اعلام کردند که به دلیل میزان بالای الکل در این نوشیدنی، در صورتی که روی این محصول مواد تشکیل دهنده و مقدار الکل آن را ننویسند جریمه سنگینی پرداخت خواهند کرد. این سبب شد تا استفاده از این چای محبوب بحث‌برانگیز شود.

* با توجه به تولید الکل در تخمیر این چای، و بنا بر احکام الهی اسلامی، به مسلمانانی که قصد استفاده از آن را دارند اکیدا توصیه می شود پیش از مصرف نظرات فقهی در این باره را جویا شوند.

نبض ما– گردآوری

منابع

مجله شکم سلام، کامبوجا، تبیان، همشهری