از ناشنوایی در دوران جنینی پیشگیری کنید

اگر پدر یا مادری دچار ناشنوایی ژنتیکی باشند، بسته به این که ژن عامل این اختلال در آنها غالب یا مغلوب باشد، فرزندشان نیز حتی با وجود ناشنوایی یکی از والدین با این نارسایی به دنیا خواهد آمد.البته اختلالات شنوایی همیشه زمینه ژنتیکی ندارد، بلکه در بسیاری موارد از بیماری ها یا عوارضی ناشی می شود که برای مادر طی بارداری رخ می دهد.

توجه داشته باشید اختلالات شنوایی اگر ساختاری و ناشی از بدشکلی یا نقایصی در شکل ظاهری گوش باشد حتی پیش از تولد از طریق سونوگرافی قابل تشخیص است، اما مشکل ناشنوایی یا اختلالات شنوایی مادرزادی زمانی پیچیده تر می شود که به نقایص عملکردی گوش باز می گردد و حتی در ماه های پس از تولد نیز قابل شناسایی نیست، بلکه با افزایش سن کودک بروز پیدا می کند، اما چه عواملی منجر به بروز اختلالات شنوایی مادرزادی می شود؟

به گزارش نبض ما، دکتر زهرا جعفری، متخصص شنوایی شناسی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران در پاسخ به این سوال به جام جم می گوید: عوامل متعددی در بروز کم شنوایی مادرزادی نقش دارد که از مهم ترین آنها می توان به ابتلای مادر به برخی بیماری ها و عفونت های ویروسی بویژه در سه ماهه اول بارداری مصرف داروهای مسمومیت زا برای گوش در ماه های اول بارداری، سابقه خانوادگی کم شنوایی، ازدواج فامیلی از نوع اول مانند پسرخاله، دختر خاله و تولد زودرس اشاره کرد.

رئیس انجمن علمی شنوایی شناسی ایران می افزاید: در حین تولد نوزاد نیز بروز مشکلاتی مانند دیر به دنیا آمدن، بروز کمبود اکسیژن یا خفگی، بیلی روبین بالای خون (بیلی روبین نوعی ترکیب صفراوی بوده که بالارفتن آن نشانه بروز زردی در نوزاد است)، بویژه در موارد نیاز به تعویض خون و برخی عفونت های بیمارستانی در ایجاد کم شنوایی نقش دارند.

این متخصص آسیب شناسی عصبی توضیح می دهد: پنج عفونت مادرزادی شناخته شده که ابتلابه آنها در حین بارداری با احتمال بروز نقایص حسی از جمله مشکلات شنوایی و بینایی همراه است شامل توکسوپلاسموز بیماری انگلی که معمولااز طریق استفاده از گوشت خام یا نیمه خام و شیر غیرپاستوریزه منتقل می شود، سرخجه، سیتومگالوویروس (مهم ترین عفونت داخل رحمی در خانم هاست که در صورت ابتلای باردار از طریق خون مادر به جنین منتقل می شود) و زونا می شود. ابتلابه این بیماری ها، به ویژه در سه ماهه اول بارداری به بروز نقایص حرکتی و حسی از جمله اختلالات شنوایی می انجامد.

اختلالات شنوایی در دوران جنینی قابل تشخیص نیست؟

به گفته دکتر جعفری در صورتی که یکی از والدین، مبتلابه کم شنوایی ارثی (به واسطه ژن کم شنوایی از نوع غالب) باشد، آن را به نیمی از فرزندان خود نیز انتقال می دهد. در حالی که در انواع کم شنوایی ژنتیکی از نوع مغلوب، وجود ژن کم شنوایی در هر دو والد لازم است.

این شنوایی شناس درباره امکان بررسی اختلالات شنوایی مادرزادی در دوران بارداری از طریق سونوگرافی می گوید: ساختار گوش و حس شنوایی از جمله اعضایی در بدن بوده که به طور مداوم در حال رشد و تکامل است. این رشد و تکامل پس از تولد نیز ادامه دارد که لازمه آن، خوب شنیدن و خوب گوش دادن است. به طوری که روند تکاملی مناطق مرتبط با شنوایی در ساقه مغز تا سه سالگی و در قشر مغز تا شانزده سالگی ادامه دارد.

مادران چاق

وی توضیح می دهد: اگر بدشکلی یا نقایص مادرزادی در شکل ظاهری اجزای گوش وجود داشته باشد، ممکن است بتوان در ماه های آخر بارداری با سونوگرافی آنها را ردیابی کرد، اما وقتی اجزای تشکیل دهنده گوش و راه های عصبی از نظر شکل ظاهری و ساختاری مشکلی ندارد، سونوگرافی و ابزار دیگری در دسترس نیست که بتوان این مشکلات را قبل از تولد و حتی ماه های پس از تولد، تشخیص داد و شناسایی اختلالات شنوایی فقط با افزایش سن نوزاد و مشاهده رفتارهای شنوایی کودک در مقایسه با نوزادان طبیعی ممکن است.

پیشگیری از کم شنوایی مادرزادی

به گفته دکتر جعفری، بی شک مراقبت مادران باردار از خود برای عدم ابتلا به بیماری هایی که با کم شنوایی و مشکلات حسی حرکتی همراه است، استفاده نکردن از خانواده دارویی مایسین ها مانند جنتامایسین و کانامایسین که برای گوش مسمومیت زاست، دوری از محیط هایی با سر و صدای بسیار بلند و آزاردهنده، پرهیز از استرس و نگرانی و خودداری از ازدواج های فامیلی از نکات مهم پیشگیری محسوب می شود.

رئیس انجمن شنوایی شناسی ایران درباره درمان اختلالات شنوایی مادرزادی می گوید: کم شنوایی های مادرزادی معمولااز نوع حسی عصبی است؛ یعنی معمولاحلزون گوش داخلی و اعصاب شنوایی را درگیر می کند. اکنون برای این نوع مشکلات شنوایی، درمان دارویی یا جراحی موثری وجود ندارد. در این گونه موارد، استفاده از سمعک یا کاشت حلزون (در کم شنوایی های شدید تا عمیق) و شرکت در جلسات طولانی مدت توانبخشی و آموزش مهارت های شنوایی و گفتار می تواند کودک را به جامعه عادی برگرداند و شرایط یک زندگی مستقل را برای وی فراهم کند.

به خاطر داشته باشید تشخیص زودهنگام کم شنوایی (قبل از سه ماهگی) و استفاده مفید و بموقع از سمعک و بهره گیری از برنامه های توانبخشی شنوایی و گفتار تا قبل از شش ماهگی در درمان و کنترل عوارض پیچیده تر اختلالات شنوایی در کودک بسیار موثر است.

5/5 - (3 امتیاز)

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال نظر

درصورتی‌که نیاز به مشاوره و یا طرح پرسش از پزشک را دارید، فقط در بخش «از دکتر بپرسید» مطرح کنید.

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

از پزشکان نبض‌ما بپرسید