وقتی که رنگ ها قابل تشخیص نباشند
اگر در تشخیص اینکه جسمی قرمز است یا سبز، و یا آبی است یا زرد دچار مشکل می شوید بدانید این اصلی ترین علامت اختلال کوررنگی است.
گردآوری – نبض ما
اختلال کوررنگی یک بیماری اختلال ارثی است که در آن فرد قادر به تشخیص یک یا برخی رنگها نمی‌باشد. سلول‌های مخروطی چشم افراد کوررنگ فاقد رنگ‌دانه‌هایی هستند که موجب دیدن رنگها می‌شوند. به همین دلیل این افراد برخی رنگها را به شکل طیفی از رنگ‌های خاکستری و سیاه می‌بینند.
تقریباً از هر 12 مرد یک نفر (یعنی 8%) و از هر 200 زن یک نفر به اختلال کوررنگی یا CVD مبتلاست. یعنی برای مثال در انگلستان 2.7 میلیون نفر به کوررنگی مبتلا هستند (تقریباً 4.5% از کل جمعیت این کشور) و بیشتر این جمعیت را نیز مردان تشکیل می دهند.
دلایل بروز اختلال کوررنگی
اکثر موارد ابتلا بهاختلال کوررنگی مادرزادی است یعنی کودک از بدو تولد به این بیماری مبتلاست.
افراد معمولاً سه نوع سلول مخروطی شکل در چشم خود دارند. هر یک از سه نوع سلول، قرمز، سبز یا آبی را تشخیص می دهد. زمانی که این سلول های مخروطی شکل چشم مقادری متفاوت این سه رنگ پایه را تشخیص می دهد، فرد رنگ های مختلف را می بیند. اکثر این سلول های مخروطی شکل درون قسمت مرکزی شبکیه قرار دارند.
اختلال کوررنگی مادرزادی زمانی بروز می یابد که فرد یک یاز این سه نوع سلول مخروطی شکل را نداشته باشد یا این که داشته باشد اما به درستی عمل نکند. بنابراین فرد قادر به دیدن یا تشخیص درست یکی از سه رنگ اصلی نخواهد بود. این نوع کوررنگی با گذشت زمان تغییری نمی کند.
اما اختلال کوررنگی همیشه مادرزادی نیست. در برخی موارد، حالت اکتسابی دارد. برای مثال:
- بالا رفتن سن
- مشکلات چشمی نظیر آب سیاه، آب مروارید، دیابت رتینوپاتی و …
- وارد آمدن آسیب به چشم
- اثرات جانبی برخی داروها
انواع اختلال کوررنگی
کور رنگی انواع مختلفی دارد که شایع‌ترین آنها عدم توانایی در تشخیص رنگ سبز و قرمز از یکدیگر است. عدم تشخیص هیچ‌یک از رنگها یکی از گونه‌های بسیار نادر کوررنگی است، و در آن فرد اشیاء را همچون در فیلم‌ها و یا عکس‌های سیاه و سفید می‌بیند.
تک‌رنگ‌بینی
تک‌رنگ‌بینی و یا کور رنگی کامل نوع نادری از این اختلال است که در آن هیچ‌یک از انواع سلول‌های مخروطی فعال نیستند و فرد قادر به تشخیص هیچ رنگی نیست.
دورنگ‌بینی
دورنگ‌بینی در صورتی ایجاد می‌شود که یکی از سه نوع سلول مخروطی فاقد رنگ‌دانه باشد. گونه‌ها:
سرخ‌کوری
اختلالی در تشخیص رنگ که در آن فرد مبتلا توانایی تشخیص رنگ سرخ را از زرد و سبز ندارد. در این صورت فرد رنگ سرخ را تیره و مایل به سبز می‌بیند.
سبزکوری
اختلالی در تشخیص رنگ که در آن فرد مبتلا توانایی تشخیص رنگ سبز را از سرخ و زرد ندارد. شایع‌ترین نوع کوررنگی است.
آبی‌کوری
اختلال نادری در تشخیص رنگ که در آن شخص مبتلا، به نور آبی حساس نیست و آبی و سبز را با هم اشتباه می‌کند.
سه‌رنگ‌بینی نابهنجار
سه‌رنگ‌بینی نابهنجار یکی از انواع شایع کوررنگی است که در آن هر سه نوع سلول مخروطی فعال هستند ولی در اثر جهش، تحریک‌پذیری یکی از آنها نسبت به طیف نور تغییر یافته‌است.
سرخ‌دشواربینی: تشخیص دو رنگ قرمز و سبز برای فرد دشوار می‌شود.
سبزدشواربینی: نوع بسیار شایعی از کوررنگی است که در آن تشخیص دو رنگ قرمز و سبز به علت کاهش حساسیت گیرنده‌های رنگ سبز دشوار می‌شود.
آبی‌دشواربینی: فرد در تشخیص رنگ‌های زرد و آبی دچار مشکل می‌شود. برخلاف سایر گونه‌ها، آبی‌دشواربینی وابسته به جنس نیست و تعداد زنان و مردان مبتلا به آن همسان است.
تشخیص
انواع تستها برای آزمودن انواع کوررنگی ساخته‌اند یکی از بهترین آنها تست ایشی‌ها را است. تشخیص کوررنگی اغلب با استفاده از چارت های رنگی بنام “صفحات آزمون ایشی هارا” (Ishihara ) انجام می شود. در این صفحات که نمونه هایی از آن را می بینید اعدادی متشکل از نقطه های رنگی در زمینه ای متشکل از نقاطی به رنگ دیگر قرار گرفته اند که تشخیص آن ها برای افراد کور رنگ مشکل است. در صورتیکه مشکلی در دید رنگی بیمار تشخیص داده شود از تست های دقیق تر استفاده می شود.
اگر این شکل را به کسی نشان دهید که نسبت به سرخ و سبز کوری رنگ دارد عدد ۲ را در آن تصویر خواهد دید. آنکس که دید بهنجار دارد، عدد ۵ را در آن می‌بینید. اگر به دقت به تصویر نگاه کنید خواهید دید دایره‌هایی که شکل ۵ را ساخته‌اند از بقیه دایره‌ها از لحاظ رنگ اختلاف دارند اما درخشانی دایره‌های متشکل آن همانقدر با هم اختلاف دارد که دایره‌های دیگر دارد و از این لحاظ بین آنها فرقی نیست. کسی که رنگها را نمی‌بینند و فقط درخشانی را تشخیص می‌دهد یعنی کوری رنگ دارد فوراً متوجه شکل می‌شود برای او ۲ همانقدر مشخص و واضح است که ۵ برای شما.
درمان اختلال کوررنگی
اختلال کوررنگی مادرزادی درمانی ندارد. اما برخی از انواع غیرمادرزادی کور رنگی را بسته به دلیل بروز آنها می توان درمان کرد. برای مثال، در صورتی که آب مروارید دلیل بروز اختلال کوررنگی باشد، جراحی آب مروارید می تواند توانایی فرد در دیدن و تشخیص رنگ ها را به او بازگرداند.
یکی از راه های برطرف کردن مشکل کور رنگی استفاده از لنزهای رنگی است. این لنزها می توانند در تشخیص تفاوت میان رنگ ها به فرد کمک نمایند. اما این گونه رنگ ها نمی توانند دید طبیعی به فرد ببخشند و حتی ممکن است اشیا را تغییر دهند.
استفاده از عینک هایی که مانع تشعشع و درخشندگی می شوند. افراد مبتلا به اختلال کوررنگی معمولاً زمانی که درخشندگی اشیا کمتر باشد بهتر می توانند تفاوت میان رنگ ها را تشخیص دهند.
آموختن این که بجای تمرکز بر رنگ ها، به نکاتی مانند میزان روشنایی و یا محل شیئ توجه شود. برای مثال افراد مبتلا به کوررنگی می توانند به جای اینکه به رنگ چراغ راهنمایی توجه کنند، بر ترتیب قرار داشتن آنها تمرکز نمایند.
